Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι σαν τον / την πρώην, που δεν μπορείς να αφήσεις να φύγει – συναρπαστικά, εθιστικά και ενίοτε τοξικά. Είτε είσαι στα 20 είτε στα 30 σου, πλατφόρμες όπως το Instagram, το TikTok και το Χ μπορεί να σου φαίνονται απαραίτητες. Τι συμβαίνει, όμως, όταν το ατελείωτο scrolling αρχίζει να απομυζά την ποιότητα της ζωής σου;
Ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα: η γενιά μας είναι αγκιστρωμένη στα social και ενώ αυτά έχουν και τα πλεονεκτήματά τους, η εξάρτηση μπορεί να διαβρώσει την ψυχική μας υγεία, την παραγωγικότητα, ακόμη και τις σχέσεις μας.
Η Γοητεία και οι Παγίδες των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης
Κατ’ αρχάς, ας είμαστε ρεαλιστές και ας μην δαιμονοποιούμε τα πάντα. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι όλα προβληματικά. Μας συνδέουν με φίλους, συγγενείς και ομοϊδεάτες αγνώστους. Είναι ένας θησαυρός από πληροφορίες, DIY κόλπα και ειδήσεις (αν και μερικές φορές αμφιβόλου εγκυρότητας). Όμως αυτά τα ίδια τα χαρακτηριστικά που τα καθιστούν δελεαστικά, είναι, επίσης, εκείνα που τα καθιστούν μία πιθανή παγίδα.
1. Η Λούπα της Επιβεβαίωσης
Πόσο εθιστική είναι η αίσθηση της έξαρσης της ντοπαμίνης όταν λαμβάνεις ένα νέο like ή σχόλιο; Οι εταιρείες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σχεδιάζουν έτσι τις πλατφόρμες τους για να σε κάνουν να επιστρέφεις ξανά και ξανά για περισσότερα. Οι ειδοποιήσεις είναι σαν μικροσκοπικές “εκρήξεις ευχαρίστησης” και πριν το πάρεις χαμπάρι, βρίσκεσαι να κυνηγάς αυτή την έξαψη εις βάρος των αλληλεπιδράσεων και των επιτευγμάτων της πραγματικής ζωής.
2. Το Παιχνίδι της Σύγκρισης
Σκρολάροντας στο κινητό σου πόσες φορές δεν έχεις αισθανθεί ότι όλοι οι άλλοι περνούν τέλεια, ενώ εσύ έχεις κολλήσει σε ένα τέλμα; Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα reel στιγμιότυπων, όχι μία ειλικρινής απεικόνιση. Όταν συγκρίνεις τα δικά σου “παρασκήνια” με το επιμελημένο περιεχόμενο των άλλων, το αποτέλεσμα είναι ένα μείγμα από συναισθήματα στεναχώριας και ζήλιας.
3. Χάσιμο Χρόνου
Αυτό που ξεκινά ως “ας κάτσω 5 λεπτάκια να χαλαρώσω”, μπορεί να εξελιχθεί σε ατελείωτες ώρες χαμένου χρόνου. Μοιάζει με μία ψηφιακή κινούμενη άμμο, που επηρεάζει την παραγωγικότητα, τον ύπνο, ακόμα και τη σωματική σου υγεία. Όσο περισσότερο χρόνο ξοδεύεις στα social media, τόσο λιγότερο διαθέτεις για χόμπι, άσκηση, προσωπική ανάπτυξη και πραγματικές κοινωνικές επαφές.
Μήπως Είσαι Εξαρτημένος/η;
Αν σκέφτεσαι μήπως έχεις πάθει εξάρτηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά δεν είσαι και σίγουρος/η, διάβασε τα παρακάτω αποκαλυπτικά σημάδια και τσέκαρε το.
- Αν το πρώτο πράγμα που κάνεις το πρωί και το τελευταίο το βράδυ είναι να κοιτάς τις ειδοποιήσεις σου, τότε υπάρχει πρόβλημα.
- Αισθάνεσαι άγχος ή ανησυχία, όταν δεν μπορείς να έχεις πρόσβαση στους λογαριασμούς σου στα κοινωνικά δίκτυα.
- Περνάς περισσότερο χρόνο με τους διαδικτυακούς σου φίλους, παρά με ανθρώπους της πραγματικής σου ζωής.
- Συχνά χάνεις την αίσθηση του χρόνου σερφάροντας στο κινητό σου.
Αν κάποιο από τα παραπάνω σου θυμίζει κάτι, ίσως ήρθε η ώρα να επανεξετάσεις τη σχέση σου με τα social.
Τρόποι για να Απελευθερωθείς
Η απόλυτη αποχή από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι σαν να ορκίζεσαι να κόψεις τους υδατάνθρακες κατά τη διάρκεια της βραδιάς πίτσας – φιλόδοξο σχέδιο, αλλά πρακτικά ανέφικτο. Αντ’ αυτού, δοκίμασε ορισμένες πρακτικές, που θα σε βοηθήσουν να ανακτήσεις τον έλεγχο.
1. Θέσε Όρια στην Τεχνολογία
Το πρώτο πράγμα που μπορείς να κάνεις, είναι να βάλεις όρια στον χρόνο, που θα ασχοληθείς με τα social. Για παράδειγμα, μπορείς να προγραμματίσεις συγκεκριμένες ώρες της ημέρας για να ελέγχεις τους λογαριασμούς σου. Μπορείς, ακόμα, να δημιουργήσεις “μέρη χωρίς κινητό”, όπως το τραπέζι του φαγητού, το υπνοδωμάτιο ή κατά τη διάρκεια κοινωνικών εκδηλώσεων.
2. Επιμελήσου τη Ροή σου
Δεν έχει νόημα να ακολουθείς ό,τι υπάρχει. Ασχολήσου μόνο με λογαριασμούς, που σε εμπνέουν, σε εκπαιδεύουν ή σου φέρνουν πραγματική χαρά, όπως παίζοντας στο National Casino Greece. Επίσης, πρόσεξε πως αλληλεπιδράς. Σχολίασε, κάνε like και μοιράσου με πρόθεση, όχι από υποχρέωση ή συνήθεια.
3. Δραστηριοποιήσου στην Πραγματική Ζωή
Ένας πολύ καλός τρόπος για να αποτοξινωθείς από την ψηφιακή υπερφόρτωση είναι να ασχοληθείς με τα χόμπι που έχεις παραμελήσει. Ξεσκόνισε την παλιά σου κιθάρα, βρες τις μπογιές που είχες αγοράσει ή δες ένα καλό θεατρικό έργο. Ειδικά αν οι δραστηριότητες είναι εκτός σπιτιού και με παρέα, τότε η ευχαρίστηση πολλαπλασιάζεται!
Από την άλλη μεριά, η σωματική άσκηση είναι ένας φανταστικός τρόπος για να μειώσεις το άγχος και να ενισχύσεις τη διάθεσή σου. Είτε προτιμάς τη γιόγκα και το πιλάτες ή να πηγαίνεις για τρέξιμο, είτε ακόμα και να εκτονώνεσαι χορεύοντας, η κίνηση του σώματος σε βοηθά να μείνεις μακριά από την επιρροή της οθόνης και να περάσεις καλύτερα.
Αποκόμισε τα Οφέλη
Με το που θα μειώσεις τον χρόνο που ξοδεύεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα διαπιστώσεις άμεσα τα οφέλη. Θα παρατηρήσεις ότι έχεις περισσότερο ελεύθερο χρόνο, λιγότερο άγχος και βελτιωμένη πνευματική διαύγεια. Ταυτόχρονα, οι διαπροσωπικές σου σχέσεις θα ανθίσουν, αφού τώρα είσαι παρών και η αίσθηση της αυτοεκτίμησης θα αυξηθεί, μιας και δεν είναι πλέον συνδεδεμένη με τα likes στο διαδίκτυο.
Θυμήσου, ο στόχος δεν είναι να βγάλεις εντελώς από την καθημερινότητά σου τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – είναι ένα ισχυρό εργαλείο, όταν χρησιμοποιείται με σύνεση. Ο στόχος είναι να βρεις μία ισορροπία, όπου τα social θα ενισχύουν και δε θα ελέγχουν τη ζωή σου.
Τελικές Σκέψεις
Στις σύγχρονες μέρες, δυστυχώς το να είσαι “κοινωνικός” ταυτίζεται συχνά με το να είσαι online, οπότε η ανάκτηση του χαμένου χρόνου και της προσοχής μας δε θεωρείται άδικα μία ριζοσπαστική πράξη αυτοφροντίδας. Η δεκαετία των 20 και των 30 είναι μία περίοδος για να χτίσουμε τα θεμέλια για το μέλλον μας, οπότε ας επενδύσουμε σε εμπειρίες και σχέσεις της πραγματικής ζωής, που πραγματικά εμπλουτίζουν τη ζωή μας.
Έτσι, την επόμενη φορά που θα νιώσεις την ανάγκη να κάνεις scroll, αναρωτήσου: “Δίνει αυτό κάποια αξία στη ζωή μου;” Αν όχι, ίσως ήρθε η ώρα να αφήσεις κάτω το τηλέφωνο και να ζήσεις τη στιγμή. Εξάλλου, οι πιο όμορφες ιστορίες εκτυλίσσονται μακριά από την οθόνη.
