Το άγχος των φετινών υποψηφίων για το πώς θα γράψουν έχει παραδώσει την σκυτάλη στο άγχος για το πώς έχουν γράψει. Οι Πανελλήνιες τελείωσαν και πλέον βρισκόμαστε στο στάδιο των εκτιμήσεων, πριν βγουν οι βαθμολογίες και στη συνέχεια οι βάσεις.
Σίγουρα όσοι έδιναν μπορούν να έχουν μια εικόνα για τα γραπτά τους, αλλά αυτή ενδέχεται να διαψευστεί τελείως την ημέρα των αποτελεσμάτων. Ειδικά όσον αφορά την Έκθεση, ένα μάθημα που κρίνεται εν μέρει υποκειμενικά από τους βαθμολογητές.
Σε κάθε περίπτωση, το επίπεδο δυσκολίας των θεμάτων επιτρέπει να κάνουμε μερικές υποθέσεις για την επίδοση των συμμετεχόντων. Φέτος λοιπόν, οι εξετάσεις κυλούσαν σχετικά ομαλά, μέχρι την τελευταία μέρα, που αποφάσισαν να κλείσουν… θεαματικά. Η Φυσική και η Ιστορία αποτελούν τα μαύρα πρόβατα των φετινών Πανελληνίων, που μαζί με τα Μαθηματικά δημιουργούν το ενδεχόμενο πτώσης των βάσεων.
Τα Μαθηματικά ειδικότερα, δυσκόλεψαν τους υποψηφίους του 2ου και 4ου επιστημονικού πεδίου, με το μάθημα της Φυσικής να προκαλεί ξανά πονοκέφαλο στο 2ο επιστημονικό πεδίο (Θετικών και Τεχνολογικών Σπουδών) και να μειώνει τις πιθανότητες για άριστα στο 3ο (Επιστημών Υγείας). Τον ίδιο ρόλο έπαιξε και η Ιστορία στο 1ο επιστημονικό πεδίο (Ανθρωπιστικών Σπουδών).
Χαμηλές επιδόσεις καταγράφονται στα Μαθηματικά
Όπως διαβάζουμε στον eleftherostypos.gr, oι πρώτες πληροφορίες κάνουν λόγο για χαμηλές επιδόσεις σε μεγάλο αριθμό γραπτών. Στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας σημειώνονται αρκετές αναβαθμολογήσεις, επομένως δεν υπάρχει καθαρή εικόνα ακόμα πώς έχουν γράψει οι υποψήφιοι. Δύσκολος στόχος αναμένεται το άριστα και στα τέσσερα επιστημονικά πεδία, κάτι που θα επηρεάσει τις υψηλόβαθμες σχολές και θα εντείνει τον ανταγωνισμό σε αυτές με μεσαίες βαθμολογίες.
Διάβασε κι αυτό
Πανελλήνιες 2024: Πότε ανοίγουν τα μηχανογραφικά – Ο κωδικός που απαιτείται για την υποβολή!
Αναλυτικά οι εκτιμήσεις ανά επιστημονικό πεδίο:
• 1ο Επιστημονικό Πεδίο – Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών και Νομικών Σπουδών
Οι εκπαιδευτικοί αναφέρουν ότι το διαγώνισμα της Ιστορίας ήταν απαιτητικό και για καλά διαβασμένους μαθητές. Με έμφαση στη λεπτομέρεια, οι εκπαιδευτικοί σημειώνουν ότι μία καλή επίδοση απαιτεί προσεκτικό διάβασμα των ερωτημάτων αλλά και προηγούμενη καλή προετοιμασία. Σύμφωνα με τον ΟΕΦΕ, το φετινό διαγώνισμα ήταν το πιο απαιτητικό των τελευταίων ετών.
Δεδομένου ότι πέρσι, οι βάσεις στο εν λόγω πεδίο εκτοξεύτηκαν με τη Νομική Αθήνας στα 18.125 μόρια και τη Νομική Θεσσαλονίκης στα 17.640 μόρια, είναι πιθανό να δούμε μείωση στις δημοφιλείς σχολές λόγω μικρότερου αριθμού αριστούχων. Τα υπόλοιπα μαθήματα, όπως τα Αρχαία, Λατινικά και Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία δεν φαίνεται να έκρυβαν εκπλήξεις για τους μαθητές, με την ανακοίνωση των επιδόσεων στις αρχές του Ιουλίου να ξεκαθαρίζει το τοπίο σχετικά με την πορεία των βάσεων.
• 2ο Επιστημονικό Πεδίο – Θετικών και Τεχνολογικών Σπουδών
Η σημαντική άνοδος των Πολυτεχνικών Σχολών πέρσι, τόσο στα κεντρικά Ιδρύματα όσο και στην Περιφέρεια, είναι πιθανόν να μη διατηρηθεί φέτος, καθώς τα Μαθηματικά και η Φυσική φαίνεται να δυσκόλεψαν τους φετινούς υποψηφίους. «Εκτενή στις διατυπώσεις, με παγίδες και για καλά προετοιμασμένους», χαρακτηρίζει τα θέματα ο καθηγητής Φυσικής του ομίλου φροντιστηρίων Αξία, κ. Στέλιος Παρασκευόπουλος. Τα θέματα κρίθηκαν πιο απαιτητικά από πέρσι και σε συνδυασμό με το μάθημα των Μαθηματικών, είναι πιθανό να οδηγήσουν σε έλλειψη αριστούχων φέτος, αλλά και σε ένα ισχυρό ποσοστό επιδόσεων κάτω από τη βάση.
Αυτό αναμένεται να επηρεάσει το σύνολο των σχολών και τμημάτων, καθώς πέρσι στην πλειοψηφία τους οι σχολές στο 2ο επιστημονικό πεδίο είδαν σημαντική άνοδο, κάτι που δεν αναμένεται να διατηρηθεί και φέτος.
• 3ο Επιστημονικό Πεδίο – Επιστημών Υγείας
Ισχυρό αναμένεται το πλήγμα και στο 3ο επιστημονικό πεδίο, το οποίο στις δημοφιλείς σχολές του πέρσι είδε τις βάσεις να εκτοξεύονται. Φέτος, πιο λίγοι προβλέπεται να είναι οι αριστούχοι, κάτι που θα σπρώξει τις βάσεις προς τα κάτω, σε ένα πεδίο που διαχρονικά οι υποψήφιοί του καταγράφουν τις καλύτερες επιδόσεις, μεταξύ των τεσσάρων επιστημονικών πεδίων. Χωρίς το «βαρίδι» του μαθήματος των Μαθηματικών, το οποίο σταθερά τα προηγούμενα χρόνια αποτελεί παράγοντα για τις αυξομειώσεις των βάσεων, οι υποψήφιοι τα βρήκαν «σκούρα» φέτος με τα φετινά θέματα της Φυσικής. Στη Χημεία, τα θέματα κρίθηκαν διαβαθμισμένης δυσκολίας, με το άριστα να το λάβουν μόνο οι καλά προετοιμασμένοι μαθητές, ενώ αντίστοιχης φιλοσοφίας ήταν και το διαγώνισμα της Βιολογίας.
Σημειώνεται πάντως ότι η ανακοίνωση της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών ήταν πολύ αυστηρή σχετικά με την επιλογή των θεμάτων. Ως «έκπληξη και απογοήτευση» χαρακτήρισαν τα θέματα κάνοντας λόγο για «μη διαβάθμιση της δυσκολίας των θεμάτων, με προφανές αποτέλεσμα τη «σαλαμοποίηση» των βαθμολογιών των παιδιών «προς τα κάτω».
Μαζί με το 2ο επιστημονικό πεδίο, οι εκπαιδευτικοί αναμένουν τη μεγαλύτερη πτώση σε αυτό το πεδίο, καθώς οι υποψήφιοι αντιμετώπισαν θέμα χρόνου κατά την εξέταση αλλά και ένα αρκετά σύνθετο διαγώνισμα, το οποίο κλήθηκαν να λύσουν.
• 4ο Επιστημονικό Πεδίο – Οικονομίας και Πληροφορικής
Αν και το μάθημα των Μαθηματικών είναι ένα από τα τέσσερα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα σε αυτό το πεδίο, οι υποψήφιοι σταθερά έχουν επιδόσεις κατά 70% κάτω από τη βάση σε αυτό.
Επομένως, σύμφωνα με εκπαιδευτικούς, παρά τη δυσκολία των θεμάτων, η εικόνα των βάσεων – εκτός απροόπτων στις επιδόσεις – δεν αναμένεται να αλλάξει δραματικά σε σχέση με πέρσι. Υπάρχει η εκτίμηση ότι φέτος θα είναι αυξημένο το ποσοστό υποψηφίων κάτω από τη βάση, όμως τα υπόλοιπα μαθήματα, τα οποία δεν φαίνεται να δυσκόλεψαν τους υποψηφίους, θα κρατήσουν «αντίσταση» στις βάσεις.
Παρ’ όλα αυτά, ήταν κοινή η εκτίμηση ότι η υπολογιστική δυσκολία του διαγωνίσματος, σε συνδυασμό με την μικρότερη – σε σχέση με τους υποψηφίους του 2ου επιστημονικού πεδίου – εξοικείωση με κάποια ερωτήματα δυσκόλεψε αρκετά τους υποψηφίους φέτος. Τα μαθήματα της Οικονομίας και της Πληροφορικής δεν φαίνεται να δυσκόλεψαν τους καλά προετοιμασμένους μαθητές, ενώ δύσκολο είναι να υπολογιστεί η επίδοση των συγκεκριμένων υποψηφίων στη Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία.
Τα παρατράγουδα στη Βιολογία
Στο μεταξύ, κι ενώ διανύουμε περίοδο βαθμολόγησης των γραπτών, γύρω από τη Βιολογία υπάρχει γκρίνια για τη λύση ενός θέματος. Καθηγητές διαφωνούν ως προς την επίλυσή του, με τον κ. Δημήτρη Βερβερίδη, καθηγητή Βιολογίας, να χαρακτηρίζει τελείως άδικη την αφαίρεση τεσσάρων μονάδων από τα γραπτά μαθητών που επέλεξαν τον δεύτερο τρόπο λύσης στο Δ1 θέμα.
Όπως ανέφερε, στο συγκεκριμένο ερώτημα υπάρχουν δύο επιστημονικά ορθές απαντήσεις, από τις οποίες όμως η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων κάνει αποδεκτή μόνο τη μία. Δεκαεπτά εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι αυτό είναι εξαιρετικά άδικο για τους εξεταζόμενους και ζητούν να αναθεωρηθεί η οδηγία που εστάλη στα λύκεια και να γίνει αναβαθμολόγηση των γραπτών.
Το θέμα που έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις στη Βιολογία
Μέσα από επιστολή που συνυπογράφουν οι 17 εκπαιδευτικοί, παρουσιάζεται η εκφώνηση της άσκησης και οι δύο εναλλακτικές λύσεις της:
Η εκφώνηση στo ερώτημα Δ1 στο μάθημα της Βιολογίας ήταν η παρακάτω:
«Σε ένα είδος εντόμου, το χρώμα σώματος μπορεί να είναι είτε μαύρο είτε λευκό. Από τη διασταύρωση θηλυκού εντόμου με λευκό χρώμα σώματος και αρσενικού εντόμου με μαύρο χρώμα σώματος προέκυψαν 400 θηλυκοί απόγονοι με μαύρο χρώμα και 200 αρσενικοί με λευκό χρώμα σώματος. Το φύλο καθορίζεται όπως και στον άνθρωπο.
Δ1. Να προσδιορίσετε τον τρόπο κληρονόμησης του χρώματος του σώματος στο συγκεκριμένο είδος εντόμου (μονάδες 3). Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας γράφοντας την κατάλληλη διασταύρωση (μονάδες 4).»
Το συγκεκριμένο ερώτημα μπορεί να επιλυθεί με δύο επιστημονικά ορθούς τρόπους:
1ος τρόπος:
Το χρώμα σώματος είναι μονογονιδιακός φυλοσύνδετος χαρακτήρας, ο οποίος ελέγχεται από τρία αλληλόμορφα. Έστω: ΧΜ1: αλληλόμορφο για το μαύρο χρώμα σώματος, ΧΜ2: αλληλόμορφο για το λευκό χρώμα σώματος, Χμ: θνησιγόνο αλληλόμορφο. Ισχύει ότι ΧΜ1>ΧΜ2, ΧΜ1>Χμ και ΧΜ2>Χμ.
2ος τρόπος:
Υπάρχουν δύο φυλοσύνδετοι γονιδιακοί τόποι. Ο ένας από αυτούς ελέγχει το χρώμα σώματος με ΧΜ: αλληλόμορφο για το μαύρο χρώμα σώματος, Χμ: αλληλόμορφο για το λευκό χρώμα σώματος. Ο δεύτερος ελέγχει τη βιωσιμότητα με ΧΑ: φυσιολογικό αλληλόμορφο, Χα: θνησιγόνο αλληλόμορφο.
Από κανένα σημείο της εκφώνησης του συγκεκριμένου ερωτήματος δεν απορρίπτεται κάποιος από τους δύο παραπάνω τρόπους επίλυσης της άσκησης. Κατόπιν τούτου, θεωρούμε εξαιρετικά άδικο για τους μαθητές που εξετάστηκαν, η κεντρική επιτροπή εξετάσεων να θεωρήσει ότι μόνο ο ένας από τους δύο τρόπους επίλυσης είναι ο σωστός.
Ακολουθούν για τυπικούς λόγους οι δύο προαναφερθέντες τρόποι επίλυσης του ερωτήματος Δ1.
1ος τρόπος
Επειδή η αναλογία φύλου στα άτομα της F1 γενιάς είναι 2 θηλυκά : 1 αρσενικό, υπάρχει φυλοσύνδετο θνησιγόνο γονίδιο.
Το χρώμα του σώματος στο συγκεκριμένο είδος εντόμου κληρονομείται με φυλοσύνδετο τρόπο επειδή στην F1 γενιά προκύπτουν θηλυκά άτομα μόνο με μαύρο χρώμα και αρσενικά μόνο με λευκό χρώμα.
Επειδή από θηλυκό έντομο με λευκό σώμα και αρσενικό με μαύρο σώμα προέκυψαν θηλυκοί απόγονοι μόνο με μαύρο σώμα, το μαύρο χρώμα σώματος ελέγχεται από το επικρατές αλληλόμορφο.
Έστω: ΧΜ1: αλληλόμορφο για το μαύρο χρώμα σώματος, ΧΜ2: αλληλόμορφο για το λευκό χρώμα σώματος,
Χμ: θνησιγόνο αλληλόμορφο.
Είναι ΧΜ1>ΧΜ2, ΧΜ1>Χμ και ΧΜ2>Χμ.
Η διασταύρωση που εξηγεί τα αποτελέσματα της άσκησης είναι: P γενιά: ΧΜ2Χμ (x) XM1Y
Γαμέτες: ΧΜ2, Χμ // ΧΜ1, Υ
F1 γενιά: ΧΜ1ΧΜ2, ΧΜ1Χμ, ΧΜ2Υ, ΧμΥ
Τα άτομα ΧμΥ δεν επιβιώνουν.
2ος τρόπος
Σε κάθε χρωμόσωμα εδράζονται εκατοντάδες γενετικές θέσεις οι οποίες καθορίζουν φαινοτύπους για διαφορετικές ιδιότητες (όπως για παράδειγμα το φυλετικό Χ χρωμόσωμα φέρει περίπου 900 με 1.400 γενετικές θέσεις).
Από τα δεδομένα της άσκησης προκύπτει φυλοσύνδετο θνησιγόνο γονίδιο καθώς η αναλογία φύλου στα άτομα της F1 γενιάς είναι 2 θηλυκά : 1 αρσενικό. Έστω: ΧΑ: επικρατές φυλοσύνδετο αλληλόμορφο το οποίο καθορίζει φυσιολογικό φαινότυπο
Χα : υπολειπόμενο φυλοσύνδετο αλληλόμορφο το οποίο είναι θνησιγόνο.
Το χρώμα του σώματος στο συγκεκριμένο είδος εντόμου κληρονομείται με φυλοσύνδετο τρόπο επειδή στην F1 γενιά προκύπτουν θηλυκά μόνο με μαύρο χρώμα και αρσενικά μόνο με λευκό χρώμα σώματος.
Επειδή από θηλυκό έντομο με λευκό σώμα και αρσενικό με μαύρο σώμα προέκυψαν θηλυκοί απόγονοι μόνο με μαύρο σώμα, το μαύρο χρώμα σώματος ελέγχεται από το επικρατές αλληλόμορφο. Έστω:
ΧΜ: επικρατές φυλοσύνδετο αλληλόμορφο το οποίο καθορίζει τον φαινότυπο μαύρο χρώμα σώματος και
Χμ: υπολειπόμενο φυλοσύνδετο αλληλόμορφο το οποίο καθορίζει τον φαινότυπο λευκό χρώμα σώματος.
Συνεπώς υπάρχουν 2 γενετικές θέσεις οι οποίες εδράζονται στο ίδιο χρωμόσωμα άρα πρόκειται για συνδεδεμένα γονίδια.
Η διασταύρωση που εξηγεί τα αποτελέσματα της άσκησης είναι:
Τα άτομα ΧμαΥ δεν επιβιώνουν.
Το παραπάνω κείμενο προσυπογράφουν οι εκπαιδευτικοί:
Βαβουλίδου Δήμητρα, καθηγήτρια φροντιστηρίου
Βερβερίδης Δημήτριος, καθηγητής φροντιστηρίου
Βροχόπουλος Κωνσταντίνος, καθηγητής φροντιστηρίου
Ιωαννίδης Πέτρος, καθηγητής φροντιστηρίου
Καρατζάς Δημήτριος, καθηγητής ιδιωτικού σχολείου
Κυτρίδης Βελισάριος, καθηγητής φροντιστηρίου
Κωττά Χριστίνα, καθηγήτρια ιδιωτικού σχολείου
Λιωτόπουλος Αναστάσιος, καθηγητής φροντιστηρίου
Μαυροματίδης Βασίλειος, καθηγητής φροντιστηρίου
Μενάγιας Χαράλαμπος, καθηγητής φροντιστηρίου
Οικονομίκος Νικόλαος, καθηγητής ιδιωτικού σχολείου
Παντελιδάκης Κίμων, καθηγητής δημόσιου σχολείου
Παπαδοπούλου Παρασκευή, καθηγήτρια φροντιστηρίου
Συροπούλου Ελεάνα, καθηγήτρια δημόσιου σχολείου
Τασούλας Βασίλειος, καθηγητής φροντιστηρίου
Τσιόκα Κατερίνα, καθηγήτρια φροντιστηρίου
Χρυσοχοΐδου Αναστασία, καθηγήτρια δημόσιου σχολείου
